Κωνσταντίνος Α. Υψηλάντης

O Κωνσταντίνος Υψηλάντης (1760-1810)  ήταν γιός του Φαναριώτη Αλέξανδρου Υψηλάντη και της Αικατερίνης Μουρούζη. Μορφώθηκε στη Γερμανία μυήθηκε στη διπλωματική επιτηδειότητα και στα πατροπαράδοτα σχέδια υπέρ της πατρίδας. Κατελήφθη από τον ένθερμο εκείνο πατριωτισμό και της ευγενικής φιλοδοξίας, τα οποία ήταν πάντοτε διακριτικά γνωρίσματα της Υψηλαντικής οικογενείας. Βλέποντας την στρατιωτική προετοιμασία του πατέρα του στη Βλαχία, τόσο ενθουσιάστηκε, ώστε αν και νέος, συνέλαβε την ιδέα να είναι επικεφαλής αυτός και  να πραγματοποιήσει τον πόθο, από τον οποίο διακατείχετο, την απελευθέρωση  της Ελλάδας.  Αλλά η αποτυχία του κινήματος, τον ανάγκασε να δραπετεύσει στη Γερμανία με τον αδελφό του Δημήτριο, τον δε πατέρα του Αλέξανδρο τον εξέθεσε στον μέγιστο των κινδύνων. Η ζωή του στη Γερμανία τον ωφέλησε παρά πολύ, διότι ανέπτυξε σχέσεις με τους επισημότερους πολιτικούς άνδρες της εποχής εκείνης. Επανερχόμενος στην Κωνσταντινούπολη μετά τον διορισμό του πατέρα του ως ηγεμόνα Μολδαβίας αφού είχε πείσει τις τουρκικές αρχές για την υπακοή του ανέλαβε την Μεγάλη Διερμηνεία.

O Κωνσταντίνος  Α. Υψηλάντης ως ηγεμόνας  της Βλαχίας και η σύζυγος του Ελισάβετ (Σάφτα) Βακαρέσκου. Τοιχογραφία από τη Μονή Μάρκουτα, Βουκουρέστι, Ρουμανία.

O Κωνσταντίνος Υψηλάντης την περίοδο αυτή ασχολήθηκε με το μεγάλο έργο της αναμορφώσεως του Τουρκικού κράτους, συνέταξε τον οργανισμό για τον στρατό (νιζάμ τσεδίτ) μετέφρασε στη Τουρκική τα συγγράμματα του Βωμπάν όπου διέγειραν υπέρ του τον θαυμασμό των Τούρκων, και κέρδισε την εύνοια του Σουλτάνου. Ο Κωνσταντίνος ήταν οπαδός της Γαλλικής πολιτικής αλλά  άμα είδε ότι οι ενέργειες των Γάλλων και οι πράξεις δεν συμβιβάζονταν προς τις ανάγκες και τις περιστάσεις του Ελληνικού Έθνους, αναγκάστηκε να ζητήσει το στήριγμα υπέρ των Ελλήνων στην ενάντια μερίδα, επομένως χρησιμοποιώντας τη μεγάλη επιρροή αυτού κοντά στη Πύλη την έπεισε να συνάψει με την Αγγλία και Ρωσία τριπλή συμμαχία, η οποία αποδυνάμωνε την δύναμη των Γάλλων στην Ανατολή, καταταράζοντας την κυβέρνηση τους. «"Η, έγραφε τό Διευθυντήριον, ή τερατώδης αΰτη συμμαχία ού γενήσεται ή τό παν εν Ευρώπη άνατραπήσεται.»  Αλλά η Τουρκία, απομάκρυνε στο Επταπύργιο τον πρέσβη της Γαλλίας Ρουσίνον, καμία προσοχή δεν έδωσε στις απειλές αυτές. Στη μέση αυτής της καταστάσεως των πραγμάτων ο Κωνσταντίνος έστρεψε τα βλέμματα του προς τα Ιόνια νησιά, τα οποία θέλησε να συγκροτήσει με ευρύτερες ενέργειες ως κέντρο στη μεσημβρινή Ελλάδα. Συμβούλευσε λοιπόν την εκδίωξη των εκεί Γάλλων και την σύσταση ανεξαρτήτου Ιονίου κράτους. Στη διαπραγμάτευση που ανοίχτηκε επί του αντικειμένου αυτού στην Κωνσταντινούπολη ο Υψηλάντης ως αντιπρόσωπος της Πύλης, πέτυχε να φέρει εις πέρας διά της  επιτηδειότητας του το σκοπό του. Η Πύλη εκτιμώντας την ικανότητα και τις υπηρεσίες του Υψηλάντη, τον ύψωσε κατά Νοέμβριο του 1799 στον θρόνο της Μολδαβίας. Με τον ερχομό του ανέπτυξε τον τόπο όσο ελάχιστοι των ηγεμόνων πριν από αυτόν, επανέφερε την τάξη και ευημερία και η ηγεμονία αυτού υπήρξε συνεχής αγαθοεργία προς τους Μολδαβούς. Ποιός  ήταν τεκμηριώνει το γεγονός, ότι ηγεμόνευσε δύο έτη και τέσσερεις μήνες στη χώρα εκείνη, αποχώρησε πληρώνοντας το χρέος ενός εκατομμυρίου γροσίων, ενώ κατά το διάστημα αυτό μπορούσε, αν ήθελε, να αποκτήσει θησαυρούς. Η Βλαχία υπήρχε τότε σε οικτρά κατάσταση, ήταν έρμαιο των επιδρομών των Δερβεναγάδων και των υπόλοιπων Τούρκων μεγιστάνων. Οι άρχοντες λοιπόν αυτής, τα πάνδεινα υποφέροντας, ζήτησαν κατά τον Ιανουάριο του 1802 ηγεμόνα αυτών κάτω από τη δικαιοδοσία της Πύλης τον Κωνσταντίνο Υψηλάντη. Yποστηριζόμενη η αίτηση αυτή από τους Πρέσβεις της Πρωσίας, Αγγλίας και Ρωσίας, ο Κωνσταντίνος διορίστηκε, στις 22 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους ηγεμόνας Βλαχίας.  Αναλαμβάνοντας τα ηνία της χώρας εκείνης, διοργάνωσε το στρατό, μέσω του οποίου μπορούσε να αντεπεξέλθει κατά των επιδρομών των Δερβεναγάδων, και επειδή ο πιο φοβερός αυτών ήταν ο Πασβάνογλους, προσβάλλοντας τον μέσω συμφώνου με τον πασά του Βιδυνίου, τον υποχρέωσε με συνθήκη να απέχει εις το εξής από το έδαφος των Ηγεμονιών. Αλληλοδιαδόχως και τους υπόλοιπους καταχραστές αφού απέκρουσε, απάλλαξε την Βλαχία από τα δεινά, όσα αυτοί την προξενούσαν.  Αυτό του προσαύξησε την ευγνωμοσύνη των Σέρβων, τους οποίους λυμαίνονταν οι συμμορίες του Πασβάνογλου, και οι οποίοι, όταν απαλλάχτηκαν από την απασχόληση αυτού, έστρεψαν τα όπλα τους κατά της Πύλης. Η Γαλλική πολιτική άρχιζε ήδη να υπερισχύει στην Κωνσταντινουπόλη, ο δε πρέσβης του Ναπολέοντος, στρατηγός Σεβαστιάνης, ερχόμενος εκεί, απαίτησε την καθαίρεση του Υψηλάντη, στον οποίο απέδιδε άκρατο φιλορωσσισμό. Η Πύλη απειλουμένη συγκατένευσε, και κάποιος Τούρκος εστάλη στο Βουκουρέστι μεταφέροντας το φιρμάνι για ανάκληση, το οποίο συνεπήγαγε και τον αποκεφαλισμό. Ο Υψηλάντης εγκαίρως μόλις πληροφορήθηκε αυτό αναχώρησε στις 16 Αύγουστου 1806 με μεγάλη συνοδεία προς τα όρια της Τρανσυλβανίας, εκεί υποδεχόμενος από τις αρχές μετέβη στο Κομινσέκ κοντά στα όρια της Πολωνίας, κατά αυτόν τον τρόπο να πληροφορείται  για την κατάσταση των πραγμάτων. Λαμβάνοντας μέρος στην εκστρατεία των Ρώσων, συνόδεψε τον στρατηγό Μιχελσώνα στη Μολδαβία και αργότερα στο Βουκουρέστι αλλά όταν έγινε ειρήνη, επέστρεψε με τον Ρωσικό στρατό και διέμεινε στο Κίεβο. Συγχρόνως, μόλις εξερράγη ο πόλεμος κατά της Γαλλίας το 1809, ο αυτοκράτωρ Αλέξανδρος προσκάλεσε αυτόν να μεταβεί στην Πετρούπολη. Ο Κωνσταντίνος έσπευσε να υπακούσει στην πρόσκληση του αυτοκράτορα, ο οποίος υποδεχόμενος αυτόν, ζήτησε τις συμβουλές του, εξαιτίας της επικείμενης συνόδου προς παγίωση της Ευρωπαϊκής ειρήνης. Διέμεινε στη Πετρούπολη πάνω από χρόνο και επέστρεψε στο Κίεβο το 1810 αλλά ερχόμενος με χαρά στη οικογένεια του, απεβίωσε την ιδία νύκτα, προσβλήθηκε από εξαιρετικά γρήγορη αποπληξία. Οι υιοί του ήταν ο Αλέξανδρος και Δημήτριος Υψηλάνται, οι οποίοι έλαβαν ενεργό μέρος στον αγώνα υπέρ της ελευθερίας της Ελλάδος. Ο Κωνσταντίνος ήταν μουσικός άριστος και  πολύ μορφωμένος. Διάφορα έργα του σώζονται μέχρι σήμερα ανέκδοτα.